Ο τόπος πίσω από το Φαλακρό

Ο τόπος πίσω από το Φαλακρό, Βορειοανατολικά του Νευροκοπίου, ασκούσε πάντα μια διαφορετική γοητεία, έμοιαζε  να ήταν παλιότερος από τους άλλους, σαν να είχε εξευγενιστεί από τις μουσικές του Ορφέα. Πιο γλυκό το κλίμα του και πιο ήπια τα χρώματα του. Σαν να περπάτησαν στα μονοπάτια του στρατιώτες του Μακεδόνα Στρατηλάτη.  Ξεπρόβαλλε πάντα στην ιστορία της ευρύτερης περιοχής  ως συνέχεια της εποχής του Αλεξάνδρου. Εκεί κατέφυγαν πολλοί από τους ηττημένους Ρωμαίους στρατιώτες της μάχης των Φιλίππων. Ανεξερεύνητοι τάφοι και εγκατεσπαρμένα σημάδια της ρωμαϊκής περιόδου. Θαμμένα ερείπια μεγαλόπρεπων βυζαντινών ναών  και αρχιτεκτονικά κοσμήματα μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής τέχνης.

Ένας τόπος απερίγραπτης ομορφιάς, ανεξερεύνητος, ένας τόπος όπου ο δαιδαλώδης Νέστος γλείφει τις κρυμμένες υπώρειες του Φαλακρού. Τα ποτάμια ήταν πάντοτε πηγή ζωής, έτσι συνέβη και με τον Νέστο, αυτός είναι και ο λόγος της πλούσιας αρχαιολογικής σκαπάνης στις όχθες του. Πολλά αρχαία ευρήματα της περιοχής στολίζουν το αρχαιολογικό μουσείο της Δράμας, όπως η μαρμάρινη προτομή του Διονύσου που αποτελεί το αρχαιότερο δείγμα λατρείας του θεού στην ευρύτερη περιοχή, ένας θησαυρός 860 νομισμάτων του Φιλίππου Β΄ και πολλά άλλα.      

Τα πρώτο μαγευτικό σημείο στην άνοδο προς το Λιβαδάκι, είναι ο αστείρευτος κρυμμένος μικρός καταρράκτης, στα δεξιά της διαδρομής και η παραδεισένια λιμνούλα που σχηματίζεται στη βάση του, η οποία προσφέρεται και για κολύμπι.    

Στην συνέχεια, στο μικρό και σχεδόν εγκαταλελειμμένο Λιβαδάκι, βρίσκεται το εντυπωσιακότερο μεταβυζαντινό οικοδόμημα της περιοχής, ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, χτισμένος στα τέλη του 19ου αιώνα, με αρχιτεκτονική τρίκλιτης βασιλικής, ξυλόστεγης με περίστωο, ενώ στο εσωτερικό του διατηρείται αναλλοίωτο το ξυλόγλυπτο τέμπλο του και ο γυναικωνίτης. Στον οικισμό ζούνε δύο οικογένειες κτηνοτρόφων.

Στη συνέχεια του δρόμου και αριστερά, δεσπόζει ψηλά στο βουνό ο τρούλος του Αγ. Γεωργίου του Κριθαρά. Εδώ η μνήμη συναντάει τη διχόνοια, η έρευνα τη λήθη και η ζωή την απόγνωση. Για να φτάσει κάποιος στο χωριό χρειάζεται 4χ4, διαφορετικά θα πρέπει να περπατήσει ένα περίπου χιλιόμετρο ανηφορικής διαδρομής. Ο προορισμός όμως θα τον αποζημιώσει. Ένα μνημείο μοναδικό στο είδος του, χαρακτηρισμένο ως μνημείο ιδιαίτερης σημασίας για την ιστορία της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, που δυστυχώς αφέθηκε κυριολεκτικά στο έλεος της φθοράς του χρόνου και του κάθε είδους επιδρομέα.  Πρόκειται για σταυροειδή εγγεγραμμένο τετρακιόνιο ναό με τρούλο, χωρίς νάρθηκα και εξαιρετικές αρχιτεκτονικές ιδιαιτερότητες. Το μνημείο είναι σχεδόν ερείπιο. Το μεγαλύτερο μέρος της στέγης του έχει πέσει. Το Ιερό του Ναού σώζεται, ανθίσταται πεισματικά στην πτώση, προστατεύει στα θεμέλια του ένα καντηλάκι που πάντα κάποιος επισκέπτης φροντίζει να ανάβει. Ανάμεσα επίσης στα ερείπια του χωριού, διατηρείται το κεντρικό υδραγωγείο του χωριού και διακρίνονται τα κεντρικά καλντερίμια, όλα χτισμένα με πέτρα.

Ακολούθως φτάνουμε στο χωριό Αχλαδιά, ένα μικρό και ανοιχτόκαρδο χωριουδάκι. Αριστερά  της Αχλαδιάς  ο χωματόδρομος δύο χιλιομέτρων οδηγεί στην Αχλαδομηλιά, ένα χωριό δύο – τριών κατοίκων. Στην άκρη του χωριού αυτού βρίσκεται το γραφικό εξωκλήσι της Ζωοδόχου Πηγής.

Σε απόσταση μόλις ενός χιλιομέτρου από την Αχλαδιά βρίσκεται το Παγονέρι, ένας εξαιρετικός  παραδοσιακός  οικισμός  που αδικείται από την αδιαφορία των αρχών. Το Παγονέρι τα έχει όλα, όλα όσα συνθέτουν έναν σύγχρονο ελκυστικό τουριστικό προορισμό. Αποτελεί επίσημα χαρακτηρισμένο  παραδοσιακό οικισμό.  Η ονομασία του οικισμού οφείλεται στις δύο κρύες βρύσες, που έχουν κοινή πηγή στην άκρη του χωριού. Στη μια βρύση υπάρχει εντοιχισμένη  πλάκα με χρονολογία 27 Ιουλίου 1870, στην οποία αναγράφονται  τα ονόματα των προυχόντων, των κτιστών και των δωρητών του χωριού.  Στην πλατεία του χωριού ανυψώνεται η επιβλητική τρίκλητη βασιλική με ξύλινη στέγη μαζί με το επιβλητικό γρανιτένιο καμπαναριό της, χρονολογημένη από το 1835 και αφιερωμένη στα Εισόδια της Θεοτόκου. Δίπλα στην εκκλησία υπάρχουν καφέ, με θέα το Φαλακρό και τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Οι άνθρωποι του Παγονερίου συντηρούν πολλά από τα έθιμα τους και συχνά πραγματοποιούν διάφορα παραδοσιακά δρώμενα.

Στη συνέχεια φτάνουμε στην Μικροκλεισούρα, η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί το συγκοινωνιακό κέντρο της περιοχής.  Ένα καθαρό χωριό, όπου σώζεται ακόμα ένας παλιός νερόμυλος. Το χωριό έχει την μοναδική γυναίκα πρόεδρο της περιοχής, την οποία μάλιστα διακρίνει ο ζήλος και το ενδιαφέρον για την περιοχή. Στην Μικροκλεισούρα  υπάγεται επίσης και το παραλίμνιο Πέρασμα, ένα ημιορεινό μικρό χωριό στις νότιες όχθες της λίμνης του θησαυρού που σχηματίζει ο Νέστος ποταμός. Όλη η περιοχή είναι πλούσια σε πανίδα και χλωρίδα και περιβάλλεται από δάση τα οποία διασχίζουν πολλά δασικά μονοπάτια κατάλληλα για πεζοπορία. Από την άλλη πλευρά της λίμνης βρίσκονται οι Ποταμοί, ένα πανέμορφο παραδοσιακό χωριό, μέσα σε ένα εκπληκτικό και καταπράσινο τοπίο, στο οποίο κυριαρχεί η γέφυρα και η λίμνη με τα νούφαρα, τα παράξενα σχήματα και τα φανταστικά χρώματα της. Γύρω από τη λίμνη ξεχειλίζει η πρασινάδα, προσδίδοντας μια παραδείσια αίσθηση γαλήνης. Στο χωριό υπάρχουν καφέ και ταβέρνες.  Ένα επίσης εξαιρετικής ομορφιάς και εύκολα προσβάσιμο σημείο, είναι το εξωκλήσι του Αγίου Ραφαήλ, εκεί ενώνονται τα νερά του Δεσπάτη και του ρέματος της Μελισσόμανδρας και εκεί έχει δημιουργηθεί ένας υπέροχος χώρος αναψυχής. Εδώ όλα μοιάζουν να αναβλύζουν ζωή. Από τον  Άγιο Ραφαήλ και δίπλα από τον Δεσπάτη ξεκινάει ένα δασικό μονοπάτι που οδηγεί στο σπήλαιο των Ποταμών, γνωστό με την ονομασία : « Φωλιά του Δράκου ».  Στην περιοχή επίσης υπάρχουν ρωμαϊκοί τάφοι, οι οποίοι δυστυχώς δεν είναι επισκέψιμοι.  

Μετά τους Ποταμούς συνεχίζουμε προς την Μικρομηλιά, η οποία θεωρείται ο πιο απομακρυσμένος οικισμός του Δήμου Νευροκοπίου, από εδώ ξεκινάει το προστατευόμενο από την Natura 2000 δάσος της Συμήδας, συνολικής έκτασης 60.000 στρεμμάτων περίπου. Το παρθένο αυτό δάσος αποτελεί μέρος του Εθνικού Πάρκου της Ροδόπης. H πρόσβαση στο τεράστιο αυτό δασικό πάρκο απαιτεί οπωσδήποτε 4×4, ο χωματόδρομος αυτός οδηγεί στο Σιδηρόνερο. Ένα επίσης ζωγραφιστό  χωριό σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από τους Ποταμούς είναι το Δέλτα. Μόνο άψυχες μαρτυρίες ζωής υπάρχουν στο χωριό και ορισμένοι κτηνοτρόφοι με τα ζώα τους.

Η πλούσιος αυτός τόπος θα συντηρήσει την ανθρώπινη ζωή και θα προστατεύσει την βιοποικιλότητα. Η παρακμιακή πορεία της  περιοχής είναι αναστρέψιμη. Η άμεση δραστηριοποίηση των υπευθύνων είναι επιβεβλημένη  για την εξεύρεση λύσεων βασιζόμενων στη φύση για την στήριξη της απασχόλησης και της οικονομικής ανάπτυξης των μαγευτικών αυτών οικισμών.

Απάντηση

ΚΑΤΩ ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ