Μητρόπολη Νευροκοπίου
Η Μητρόπολη Νευροκοπίου αναφέρεται από τον 8ο ή τον 9ο αιώνα, είτε ως αυτόνομη επισκοπή ή αρχιεπισκοπή ή μητρόπολη, είτε ενωμένη με κάποια γειτονική. Το 1663 προσαρτήθηκε στην ενιαία μητρόπολη Δράμας, Ζιχνών και Φιλίππων ως το 1883 ,οπότε αυτονομήθηκε πάλι, ανασυστήνοντας έτσι την αρχαία «επισκοπή Νεβροκόπυ». Η ανασύσταση της μητρόπολης Νευροκοπίου το 1883, έγινε με απόφαση του Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης, προκειμένου να αποτραπεί η εξάπλωση της Βουλγαρικής Εξαρχίας.
Το 1913, κατόπιν του τελικού καθορισμού των εθνικών συνόρων και την υπαγωγή του Άνω Νευροκοπίου (σημερινό Γκότσε Ντέλτσεφ) και της ευρύτερης περιοχής στη Βουλγαρία, η έδρα της μητρόπολης μεταφέρθηκε στο τότε Ζίρνοβο (σήμερα Νευροκόπι), όπου συνέχισε να υφίσταται η μητρόπολη Νευροκοπίου, συγκροτούμενη από το Κάτω Νευροκόπι και τα γύρω χωριά.
Το οίκημα της νέας μητρόπολης του 1883, ανεγέρθηκε με την γενναία οικονομική βοήθεια του Μελενικιώτη στην καταγωγή, αλλά εγκατεστημένου στο Νευροκόπι Νικόλαου Στογιάννου, έμπορου και δημογέροντα της πόλης. Τον πανηγυρικό, ο οποίος είναι αχρονολόγητος, εξεφώνησε ο μητροπολίτης Χρύσανθος (1885 -1887). Το κτίριο ανακατασκευάσθηκε το 1907.
Η Μητρόπολη υπαγόταν απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και τιτλοφορούνταν αρχιεπισκοπή Νευροκοπίου και Ραζλοκίου, περιλάμβανε δε στη δικαιοδοσία της, πάνω από εξήντα χριστιανικές κοινότητες, από τον Γρανίτη μέχρι το σημερινό Razlog της Βουλγαρίας. Οι δυσκολίες που είχε να ξεπεράσει η αρτισύστατη μητρόπολη φάνηκαν από νωρίς, όταν από τις 60 και πλέον κοινότητες, άλλες από φυλετικούς λόγους και άλλες από την πίεση εξαρχικών ομάδων προσχώρησαν στο Σχίσμα της Βουλγαρίας (1870) .
Πιστές παρέμειναν οι κοινότητες : Ζίρνοβο (Κάτω Νευροκοπίου σήμερα), Τσερέσοβο (Παγονέρι), Στάρτιτσα (Περιθώρι), Παπάς Τσαϊρ (βλάχικος οικισμός, δεν υπάρχει σήμερα), Άνω και Κάτω Βροντούς, Καράκιοϊ (Κατάφυτο), Τερλίς (Βαθύτοπο), Γιουρετσίκ (Γρανίτης), κλπ… Πολλά χωριά της περιοχής, όπως τα Λευκόγεια, οι Ποταμοί, το Οχυρό, Χρυσοκέφαλος, κλπ…, κατοικούνταν κυρίως από μουσουλμάνους (δεν χρησιμοποιείται ο όρος τούρκοι διότι οι άνθρωποι αυτοί ήταν στην συντριπτική τους πλειοψηφία βιαίως εξισλαμισμένοι αυτόχθονες κάτοικοι).
Το αρχείο της μητροπόλεως Νευροκοπίου ετών 1883-1913 (δηλαδή κατά το χρονικό διάστημα που η έδρα της βρισκόταν στο Άνω Νευροκόπι (Γκότσε Ντέλτσεφ) διασώθηκε και μεταφέρθηκε στην Ελλάδα. Μετά τη λήξη του Β’ ΠΠ παραδόθηκε στο Ίδρυμα Μελετών Χερσονήσου του Αίμου, ως εθνικό και ιστορικό τεκμήριο.
Η Μητρόπολη Νευροκοπίου συγχωνεύτηκε με την Μητρόπολη Ν. Ζίχνης το 1953 και από την συγχώνευση αυτή προήλθε η Ιερά Μητρόπολη Νευροκοπίου και Ζιχνών, η οποία σύμφωνα με τον νόμο 2315 του ίδιου έτους, διατηρεί δυο έδρες τη Ζίχνη, που είναι η χειμερινή έδρα του μητροπολίτη (1 Οκτ-30 Ιουν) και το Κάτω Νευροκόπι που είναι η θερινή έδρα (1 Ιουλ – 30 Σεπ).
http://Georgios Mourouzidis | Facebook
