Οχυρό Μαλιάγκα
Βρίσκεται στα βόρεια αντερείσματα του ομώνυμου υψώματος, βορείως του Περιθωρίου. Είχε ως αποστολή :
– την απαγόρευση των οδεύσεων Ακρινού-Περιθωρίου και αυτών που μέσω Μαλιάγκας, Σταυρού οδηγούν προς Κάτω Βροντού, – την δραστική παρενόχληση με πυρά πυροβολικού του εχθρού που θα επιχειρούσε να κινηθεί προς Κάτω Νευροκόπι, και – την ενίσχυση με πυρά πυροβολικού της άμυνας του Λίσσε.
Αποτελούνταν από το κυρίως οχυρό με δύο μεγάλα και τρία μικρά στεγανά συγκροτήματα, ένα μεμονωμένο πολυβολείο και από το Συνδετικό που βρισκόταν στο ύψ. 940 μεταξύ Μαλιάγκας και Περιθωρίου. Περιελάμβανε δώδεκα απλά και δεκατρία διπλά πολυβολεία, ένα σύνθετο πολυβολείο-παρατηρητήριο, ένα σύνθετο πολυβολείο-οπτικό, ένα αντιαεροπορικό, δύο ολμοβολεία, επτά παρατηρητήρια, ένα πυροβολείο, πέντε απλές εξόδους, μία έξοδο με παρατηρητήριο και δύο με πολυβόλο.
Το ανάπτυγμά του ήταν 724 μέτρα και το μήκος των στοών 1227 μέτρα. Ήταν αντοχής σε μεμονωμένες βολές των 220 χιλιοστών.
Διοικητής του ο λοχαγός Θεοδωρόπουλος Ευστάθιος και η προβλεπόμενη δύναμη ήταν 19 αξιωματικοί και 578 οπλίτες.
Την 6η Απριλίου, στις 07.00΄ το γερμανικό πυροβολικό εκτέλεσε βολή 20 λεπτών επί του οχυρού. Την 08.45 ΄εμφανίζεται εχθρική φάλαγγα δυνάμεως τάγματος από Ακρινό προς Βαθύτοπο. Η φάλαγγα βάλλεται από το πυροβολικό της τοποθεσίας, αιφνιδιάζεται, διεσπάρη και στην συνέχεια αποσύρθηκε εκτός του βεληνεκούς. Ομοίως τμήματα που κινήθηκαν νοτίως Ακρινού καθηλώθηκαν. Την 7 Απριλίου περί την 14.00΄ πυροβόλα ευθυτενούς τροχιάς βάλλουν κατά των φατνωμάτων του οχυρού χωρίς αποτέλεσμα. Την 15.00΄ και 16.00΄ δυνάμεις λόχου και διλοχίας αντιστοίχως επιτίθενται και αποδεκατίζονται. Κατά την διάρκεια της νύχτας καταφέρνουν να διεισδύσουν μέσω βαθέων γραμμών και να πλησιάσουν στα συρματοπλέγματα του οχυρού όπου δέχθηκαν φραγμό πυρός εγγύς αμύνης και αποσύρθηκαν με πολλές απώλειες. Την 12.45΄ της επομένης δύο Συντάγματα του εχθρού επιτίθενται κατά του Περιθωρίου – Μαλιάγκας-ύψωμα Σύλλα υποστηριζόμενα από άρματα μάχης. Η επίθεση το απόγευμα επεκτάθηκε και προς Παρταλούσκα – Κρέστη αλλά απέτυχε παταγωδώς. Μετά την αποτυχία τους αυτή προσπάθησαν την νύκτα να προσεγγίσουν το οχυρό και τα κατάφεραν, λόγω της βροχής και της ομίχλης που επικρατούσε. Προσπάθησαν να φθάσουν μέχρι τα συρματοπλέγματα και να το περισχέσουν αλλά κάθε προσπάθειά τους να ανέβουν στο οχυρό ναυάγησε.
Την 9 Απριλίου γερμανικό τμήμα δυνάμεως λόχου κατάφερε να διεισδύσει μεταξύ των οχυρών Μαλιάγκα και Περιθώρι, να επιτεθεί στην ομάδα που αμυνόταν στο ύψωμα Σύλλα και να το καταλάβει. Συνδυασμένες δυνάμεις του Συνδετικού Μαλιάγκας και του Περιθωρίου αντεπιτίθενται και περί την 12.00 και ανακαταλαμβάνουν το ύψωμα. Κατά την αντεπίθεση αυτή οι Γερμανοί είχαν περί τους ογδόντα νεκρούς, εγκατέλειψαν σημαντικό πολεμικό υλικό και συνελήφθησαν πέντε αιχμάλωτοι εκ των οποίων ένας λοχαγός. Περισυνελλέγησαν και αρκετοί τραυματίες.
Οι απώλειες των Ελληνικών τμημάτων ήταν δύο νεκροί, εκ των οποίων ο ένας αξιωματικός και περί τους είκοσι τραυματίες. Από εκείνη την στιγμή και μέχρι την 16.00, οι Γερμανοί δεν έκαναν καμία άλλη σοβαρή ενέργεια εκτός από την απασχόληση με πυρά πυροβολικού. Στην Θεσσαλονίκη ήδη είχε υπογραφεί συνθηκολόγηση.
