…Το απώτερο παρελθόν μας…
Δύσκολα μπορεί να βρεθεί με τα ιστορικά στοιχεία και τα αρχαιολογικά ευρήματα του λεκανοπεδίου Νευροκοπίου, ποιοι λαοί και ποιες ομάδες έζησαν σαν αυτόχθονες και σαν περαστικοί. Ο Ηρόδοτος αναφέρει πως εδώ υπήρχαν Θρακικές φυλές, η χώρα των Ηδωνών, οι οποίοι έχτιζαν τα σπίτια τους με κλαδιά και φτέρες και αργότερα και με ντόπια πέτρα. Από τους επιδρομείς, προστασία, εύρισκαν στα πλούσια και άφθονα δάση, ενώ αντίσταση προέβαλε μόνον η φυλή των Σάτρεις, που κατοικούσαν στα ορεινά τμήματα του Όρβηλου. Πέρσες, Αθηναίοι, Λακεδαιμόνιοι και οι Μακεδόνες, εισβάλλουν διαδοχικά στην περιοχή και με την επικράτηση των Ρωμαίων διωκόμενοι χριστιανοί αρχίζουν να γεμίζουν τον τόπο.
Όταν βρέθηκαν και μεταλλεύματα, ένα πλήθος από δούλους και αιχμαλώτους, χρησιμοποιούνται στην εξαγωγή μετάλλων.
Αρχαιολογικά ευρήματα στην πορεία αυτών των χρόνων, έχουμε τους κιβωτιόσχημους τάφους στο Δασωτό, τα κεραμικά και ασημένια νομίσματα στους Ποταμούς και τις επιγραφές στο Άνω Νευροκόπι, που έγιναν αντικείμενο προσεκτικής μελέτης τότε, του μητροπολίτη Θεοδώρητου.
Δύσκολα μπορείς να υποθέσεις και τον ακριβή τόπο της διαμονής των λαών αυτών, γιατί το έδαφος είναι μαλακό και αργιλώδες και μεταβάλλεται εύκολα στην πορεία του χρόνου.
Με την διχοτόμηση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας έχουμε καινούργιες εισβολές, αλλά και μανιώδεις λεηλασίες από τις διάφορες φυλές των Γότθων.
Τον 6ο μΧ αιώνα εμφανίζονται στην περιοχή και οι Σλάβοι και οι Βούλγαροι.
Το 1384, όταν οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την Δράμα, δύο από τις φυλές τους, Κόνιαληδες και Γιουρούκοι, καταφθάνουν στην περιοχή και αμέσως μετά οι Πομάκοι, απόγονοι της φυλής των Αγριάνων.
Δειλά δειλά κάνουν την εμφάνιση τους Βλάχοι και Σαρακατσαναίοι και υπό την πίεση διωγμού του Αλή πασά αρκετοί Ηπειρώτες έρχονται και φτιάχνουν τα σπίτια τους, με τις ποιμενικές τους κοινωνίες, στις γύρω βουνοπλαγιές.
Το αρρεναγωγείο, το παρθεναγωγείο και ένα νηπιαγωγείο που χτίστηκαν στο Νευροκόπι το 1860, στεγάστηκαν σ’ ένα κτήριο δωρεάς του Ηπειρώτη Αναστασίου Κ. Τσούφλη.
Στο Περιθώρι το 1881 ιδρύεται μια αδελφότητα με την επωνυμία « Ηώς του Όρβηλου» και λίγο αργότερα το 1901 και δεύτερη αδελφότητα, ο «Ευαγγελισμός» και έτσι υπάρχει φροντίδα στην ανάπτυξη των γραμμάτων και την μισθοδοσία των δασκάλων.
Αρχηγός στις μικρές κοινωνίες ήταν ο μουχτάρης, ο οποίος εφάρμοζε την αγρονομική διάταξη.
Τα δικαιώματα όμως των χριστιανών, τα εκπροσωπούσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο με τους τοπικούς του επισκόπους και μητροπολίτες.
Αρκετοί ναοί με βυζαντινό ρυθμό, δίνουν αξιόλογες πληροφορίες για την κοινωνική κατάσταση της περιοχής….
Στην εκκλησία των Αγγέλων του Ακρινού που χτίστηκε το 1848, σώζονται πολλές αξιόλογες αγιογραφίες των Ασωμάτων Δυνάμεων, με την Σύναξη των Ταξιαρχών να απεικονίζεται στο τύμπανο της εισόδου. Οι εικόνες των εκκλησιών είναι έργα των ζωγράφων, Στεργίου από το Νευροκόπι, Δημητρίου από Καράκιοϊ, Κυριαζή από Αίνο και Ιερεμία από το Μελένικο.
Περιμετρικά της εκκλησίας, υπάρχουν άφθονοι λιθοσωροί του χωριού Λόφτσια, που ήταν κάποτε το εμπορικό κέντρο της περιοχής.
Το λεκανοπέδιό μας, η περιοχή μας, σήμερα έχει, πολλές ομορφιές! Το Χιονοδρομικό Κέντρο Φαλακρού, το «Βουνό Ορειβασίας», ο Όρβηλος, που από της παρυφές του ξεκινάει το Σπήλαιο του Αγγίτη, είναι οι παραδοσιακοί οικισμοί του Γρανίτη, του Παγονερίου, του Περιθωρίου, είναι τα «Οχυρά Λίσε», είναι οι τεχνητές λίμνες των Λευκογείων, των Ποταμών και Κατάφυτου, οι μεταβυζαντινές εκκλησίες, το Δάσος Σημύδας Μικρομηλιάς, οι νοστιμιές της πατάτας, των φασολιών και των κηπευτικών, είναι και οι πανέμορφες διαδρομές μέσα στα βουνά, με το εκτεταμένο δίκτυο δασικών μονοπατιών και το Ευρωπαϊκό Μονοπάτι Ε6, που διασχίζει κατά μήκος όλη την Επαρχία, με τα σπάνια αγριολούλουδα και τα θεραπευτικά βότανα… Αληθινή ποιότητα ζωής, με τη δροσιά του καλοκαιριού και με τα πεντακάθαρα πόσιμα νερά, χωρίς χλωρίνες και σκληρότητες, γιατί πηγάζουν από την χλόη των βουνών, π’ αντιστέκονται ακόμα στις πύρινες λαβωματιές και στα αυθαίρετα…
Όταν ο άνθρωπος την φωτιά δεν την έχει μέσα του, την απλώνει παντού γύρω του… Sp Ama
Πηγή : ΝΕΥΡΟΚΟΠΙ PRESS
